Çocuk Felci
Tıp dilinde ‘’Poliomiyelit’’ olarak adlandırılan çocuk felci, polio virüsü ile ortaya çıkan bulaşıcı bir enfeksiyon hastalığıdır. Oldukça bulaşıcı olan bu virüs, vücuda girdikten sonra tüm sinir sistemini sararak kalıcı felçlere ve ölüme sebep olmaktadır. En tehlikeli çocuk hastalıkları arasında gelen çocuk felcinde oldukça etkili olan çocuk felci aşısı ile önlem alınmaktadır.
Çocuk felci virüsü bulaşan çocuklarda; ateş, baş ve kas ağrısı, halsizlik, mide bulantısı ve kusma gibi belirtiler ortaya çıkmaktadır. Virüsler özellikle sinir sisteminde etkin halde olduğu için geçici veya kalıcı felçler yaşanmaktadır. Ayağa kalkamama ve yürüyememe çocuk felcinde ilk felç belirtileri arasında gelmektedir. Bunun yanında kollarda his kaybı ve iğne batırıldığında dahi acı hissetmeme gibi durumlar gözlemlenmektedir.
Çocuk felcinde dış faktörler önemli bir rol oynamaktadır. Hastalığın sebepleri arasında kötü çevre koşulları, suların pis olduğu yerlerde mikroplarla yetişen besinlerin tüketilmesi ve kalabalık ortamlarda havadaki su damlacıkları ile bulaşan virüs gelmektedir.
Çocuk felcinde özellikle 5 yaş ve altındaki çocuklar risk altındadır. Bunun yanında yetişkinlere bulaşma ihtimali düşük olsa da yetişkinlerde felç geçirme riski daha yüksektir.
Çocuk felci üç aşamada gerçekleşmektedir. Hastalığın hafif seyir gösterdiği Abortif Polio evresi, menenjit (beyin iltihabı) gibi hastalıkların görülme ihtimalinin yüksek olduğu ve belirtilerin ağırlaştığı Nonparalitik Polio evresi ve kaslarda felçlerin başladığı ve ölüm oranın yüksek olduğu Paralitik Polio evresidir. Bu evrelerde görülen komplikasyonların yanında çocuk felcinde, çocuk felci geçirdikten 30-40 yıl sonrasında kas ağrıları ve kaslarda güç kaybı gibi durumlar gözlemlenmektedir. Çocuk felcinde sinirlerde yaşanan tahribat kalıcıdır ve ömür boyu devam etmektedir.
Çocuk felci belirtileri genellikle soğuk algınlığı ve grip belirtileri ile karıştırılmakta ve hastalığın başlarında fazla önemsenmemektedir. Ancak oldukça ciddiye alınması gereken bir hastalıktır. Bu yüzden ilk belirtiler ortaya çıktığında doktor randevusu oluşturulmalıdır. Randevu öncesinde ortaya çıkan belirtiler not edilerek doktorla paylaşılabilir.
Çocuk felcinde tanı koymak için hastanın yaptığı aktiviteler hakkında detaylı bilgi alınmaktadır. Bunun yanında yapılan fizik muayene ile kas ve beyin fonksiyonlarının işlevi kontrol edilir. Kas refleksleri test edilir ve kan örneği alınarak laboratuvar incelemesine gönderilir. Aynı zamanda menenjit ve diğer hastalıklara karşı virüsün etkinliğini test etmek için omurilik sıvısı alınır. Omurilik ve beyin banyosu ile de hastalık araştırılmakta ve sonuçlar doğrultusunda tanı konulmaktadır
Çocuk felcinin ne yazık ki tedavisi bulunmamaktadır. Hastalıkta yalnızca belirtileri hafifletici ilaçlar kullanılmaktadır. Ancak hastalıktan korunmak için çocuk felci aşısı geliştirilmiştir. Bebeklikten itibaren toplam 4-5 doz uygulanan çocuk felci aşısı ömür boyu koruma sağlamaktadır. Çocuk felci geçiren çocukların da aşı olması gerekmektedir. Hastalığın tekrar bulaşma ihtimali vardır. Bu yüzden aşı büyük önem taşımaktadır.
Çocuk felci geçiren hastalar, hastalığı sorunsuz atlatabileceği gibi ömür boyu kalıcı hasarlar da yaşayabilmekteler. Sinirlerde meydana gelen hasarlarda hücreler yenilenememekte, kas ve hareket sistemindeki doku kaybı kalıcı olmaktadır. Felç geçiren hastalar ömür boyu yardıma muhtaç durumda kalmaktalar. Bu yüzden hastalığa karşı birtakım önlemler alınmalıdır. Çocuk felci aşısının yanında özellikle kullanılan tuvaletlere çok dikkat edilmeli ve hijyen kurallarına dikkat edilmelidir. Gıda alışverişinde güvenilir merkezler tercih edilmeli, kalabalık ortamlar düzenli olarak havalandırılmalıdır. Çünkü çocuk felci virüsü vücut dışında çok fazla hayatta kalamamaktadır.